Profilaktyka raka piersi

CZYNNIKI RYZYKA RAKA PIERSI:

  • Płeć – kobiety
  • Czynnik genetyczny – od 5-10% pacjentek ma potwierdzoną genetycznie predyspozycję do zachorowania – gen BRCA1, BRCA2
  • Wiek – 50-69 lat ale występuje w każdym wieku
  • Rasa – biała
  • Czynniki cywilizacyjne
  • Stan hormonalny - wczesna miesiączka (przed 12-tym rokiem życia), późna menopauza (po 55-tym rokiem życia)
  • Leczenie hormonalne i antykoncepcja
     
       

STYL ŻYCIA:

FAKTY O STYLU ŻYCIA I RAKU PIERSI

Wzrastająca liczba przypadków zachorowań na raka piersi może być skutkiem zmian stylu życia oraz przyzwyczajeń, siedzącego trybu życia, przyrostu masy ciała, otyłości oraz socjologicznych zmian takich jak coraz starszy wiek kobiet rodzących dzieci po raz pierwszy oraz coraz mniejsza liczba rodzących się dzieci.

AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA I WAGA

  • Nadmierna otyłość oraz brak aktywności fizycznej są przyczyną około 25-33% zachorowań na raka piersi.
  • Istnieje odwrotna zależność pomiędzy wskaźnikiem masy ciała a rakiem piersi u kobiet będących w okresie przedklimakterycznym oraz wyraźna zależność u kobiet w okresie poklimakterycznym.
  • Szacuje się iż brak aktywności fizycznej dotyczy 10-16% wszystkich przypadków zachorowań na raka piersi
  • Skutek utraty wagi jest niezależny od aktywności fizycznej.
      

SPOŻYCIE ALKOHOLU

  • Ograniczenie spożycia alkoholu do nie więcej niż jednego drinka dziennie( tzn. 10 lub mniej gramów dziennie. Szklanka piwa, wina lub spirytusu odpowiada 8-10 gramom alkoholu etylowego).
  • Spożycie trzech lub więcej napojów alkoholowych dziennie zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi do około 30-50%, z czego każdy drink zwiększa ryzyko zachorowania o około 7%.
      

CZYNNIKI ROZRODCZOŚCI

  • Rodzenie dzieci w młodm wieku, posiadanie kilkorga dzieci oraz karmienie piersią mogą chronić przed zachorowaniem na raka piersi.
  • Wystąpienie pierwszej menstruacji w młodym wieku oraz menopauzy w późnym wieku zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia raka piersi. Każdego roku opóźnienie wystąpienia pierwszej miesiączki zmniejsza ryzyko zachorowania o około 15% natomiast każdego roku opóźnienie wystąpienia menopauzy zwiększa je o około 3%.
      

LECZENIE HORMONALNE

  • Istnieje bardzo wyraźny związek pomiędzy hormonalną terapią zastępczą (HTZ) a ryzykiem rozwoju raka piersi. W badaniu "Million Women Study" uczestnicy, którzy byli w trakcie hormonalnej terapii zastepczej podczas rekrutacji, byli bardziej skłonni do zachorowań niż uczestnicy, którzy sie jej nigdy nie poddali ( skorygowane ryzyko wzgledne 1.66).
  • Światowa Organizacja Zdrowia stwierdza, że według badań ryzyko zachorowania na raka piersi jest zwiększone u kobiet poddanych tzw. połączonej hormonalnej terapii zastepczej (estrogen-progestagen). Ryzyko zależy od długości przyjmowania terapii i redukuje się wraz z jej zakończeniem, niweluje się po 5 lub więcej latach od zaprzestania leczenia.
  • Kobiety, które obecnie lub w ostatnim czasie przyjmowały doustne środki antykoncepcyjne charakteryzują się o 15-25% większym ryzykiem zachorowania na raka piersi w porównaniu z kobietami, które nigdy ich nie przyjmowały. Ryzyko to stabilizuje się po 10 lub więcej latach od zaprzestania przyjmowania doustnych środków antykoncepcyjnych.
      

I. Raz w miesiącu sama kontroluj swoje piersi.

 

Raz w miesiącu, 2 lub 3 dni po menstruacji, a jeśli już nie miesiączkujesz to w łatwym do zapamiętania dniu poświęć sobie kilka minut.

Stań przed lustrem i oceń kształt i symetrię swoich piersi. Zwróć uwagę na kolor skóry brodawek.

Stojąc pod prysznicem lub leżąc w łóżku sprawdź, czy nie pojawiły się zmiany, których przedtem nie było. Płasko ułożoną dłonią badaj prawą i lewą pierś. Porównaj ją do tarczy zegara i poczynając od godziny 12 przesuwaj dłoń najpierw po zewnętrznych, a następnie środkowych częściach piersi. Zbadaj brodawkę. Ściśnij ją lekko i sprawdź czy nie pojawia się wydzielina. Zbadaj także okolice pach, szyi i nad obojczykami.

Jeżeli zauważysz zmiany kształtu piersi, przebarwienia skóry, fałdki, wciągnięcie brodawki, surowiczy lub krwisty wyciek, jeżeli wyczujesz guzki i stwardnienia...

ZGŁOŚ SIĘ DO LEKARZA!

Nie przerażaj się! Nie każda zauważona przez Ciebie zmiana jest nowotworem złośliwym, istnieje wiele łagodnych chorób piersi, które także wymagają diagnozy i leczenia.

II. Raz w roku zgłoś się do lekarza, który zbada twoje piersi.

III. Po 40-tym roku życia przynajmniej raz na 2 lata wykonaj badanie mammograficzne.